W bieżącym roku jest kilka wystaw wartych uwagi. Część z nich dopiero się otwiera, część finiszuje i tym bardziej zachęca do odwiedzenia. Oto kulturalny sprint – 5 wystaw wartych uwagi, o których dobrze pamiętać planując wojaże po Polsce i muzealne ekspedycje.
1. „Co babie do pędzla?!”. Artystki polskie 1850–1950, 26 kwietnia – 5 października 2025, Muzeum Narodowe w Lublinie
Ta wystawa to przegląd prac polskich artystek przełomu XIX i XX. To wtedy dochodzą one do głosu w sztuce, a ich dzieła zyskują uznanie. Niestety, ich spuścizna została zapomniana, czy też może odsunięta przez historię sztuki i muzealne galerie. Czemu? Nie jest tajemnicą, że niegdyś doboru dzieł dokonywano przez pryzmat kanonu “wielkich artystów”. Przez lata nie mieściły się w nim kobiety, długi czas nie mające możliwości uzyskania artystycznego wykształcenia.
Muzeum Narodowe w Lublinie rzuca światło na żeński pierwiastek w sztuce. W jego podwojach zobaczmy setki dzieł sztuki, stworzonych przez 133 działające w kraju i za granicą artystki, m.in.: Olgę Boznańską, Zofię Stryjeńską, Annę Bilińską, Magdalenę Gross, Katarzynę Kobro czy Anielę Pająkównę. To tylko kilka nazwisk artystek, których prace obejrzymy na wystawie. Znaczna część nie była dotychczas eksponowana.
2. Kierunek Paryż. Polskie artystki z pracowni Bourdelle’a, 9 maja – 26 października, Muzeum Narodowe w Warszawie
3. Utamaro, 17 stycznia – 15 czerwca 2025, Muzeum Narodowe w Krakowie
Wystawa prezentuje drzeworyty japońskie z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, jednego z najwybitniejszych japońskich artystów tej techniki – Kitagawy Utamaro (1754–1806).
Uchodzi on za znawcę i piewcę kobiecego piękna, którym świat zachodni zafascynował się już w XIX wieku. Narracja wystawy jest podporządkowana klasycznym kategoriom tematycznym obecnym w japońskiej sztuce: m.in. bijinga – portrety pięknych kobiet, czy boshi-e – obrazy matek z dziećmi, prezentujące ich wspólne zabawy. Na wystawie znajdziemy dwa unikatowej wartości dzieła – jedyne istniejące takie na świecie grafiki Utamaro. Pierwsza z nich, Wódz Minamoto-no Yoritomo na polowaniu, zaliczana jest do kategorii musha-e, czyli obrazów wojowników, druga, zatytułowana Sadzenie ryżu, nawiązuje do pejzażu fukeiga.
Drzeworyty są prezentowane w przestrzeni, która nawiązuje do realiów ówczesnej epoki i jej kultury oraz świata otaczającego mistrza Utamaro. Z tego powodu na ekspozycji znajdziemy też m.in. wyroby z laki, przybory do kaligrafii, instrumenty muzyczne, a także dawne tkaniny, prezentowane w postaci kimon i innych strojów oraz akcesoriów związanych z garderobą. W sumie możemy obejrzeć około 300 obiektów!
4. Skarb Średzki. Korona – symbol panowania, 1 października – 30 grudnia 2025, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Na Dolnym Śląsku pojawi się nie lada gratka dla miłośników złotnictwa i prawdziwych skarbów! Na wystawie będzie można zobaczyć najcenniejszą część skarbu ze Środy Śląskiej – największego odkrycia w XX-wiecznej w Europie.
Odwiedzający będą mogli podziwiać m. in. średniowieczną koronę ślubną. Przy okazji będzie można poznać ceremoniały i obyczaje związane noszeniem symbolu władzy królewskiej, a także poznać “historie słynnych średniowiecznych koron, znanych dziś często jedynie z opisów i źródeł wizualnych”.
5. Kwiaty polskie – wystawa familijna, 15 listopada 2023 – 15 listopada 2025, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
To bardzo wiosenna i kolorowa wystawa, która opowiada o obrzędowości w polskiej kulturze wyznaczaną przez…kwiaty. Porządek ekspozycji wyznacza cykl życia związany nierozłącznie z czterema porami roku. Muzealna podróż to interaktywna zabawa. Dzięki niej odwiedzający otrzymają sporą dawkę wiedzy z takich dziedzin, jak: etnografia, antropologia kulturowa, botanika czy przyrodoznawstwo.
Dzięki wystawie mamy okazję przyjrzeć się rozmaitym “dawniejszym i współczesnym polskim praktykom, w których ludzie używają kwiatów (…). Człowiek w swej naturze ma kreowanie kultury i nieustannie tworzy ją, odwołując się do zasobów „naturalnego otoczenia””. Autorzy wystawy udowadniają nam, że dwa pozornie sprzeczne pojęcia “natura-kultura”, są w odwiecznej zależności. Tworzą dychotomię, która jest naszym udziałem.
Wystawa została otwarta już w 2023 roku, ale w tym czeka nas jej finisaż. Tym bardziej warto się pospieszyć, by odkryć jej tajemnice i przygotowane dla odwiedzających zagadki, zanim tłumy wypełnią muzealne sale tuż przed zamknięciem.
