Henri Matisse – wirtuoz nożyczek

Henri Matisse – to niekwestionowany mistrz fowizmu. Jego prace szokują, zastanawiają, ale również wprawiają w zachwyt. Henri Matisse wprawia w osłupienie używając przede wszystkim płaskich płaszczyzn – wycinanek z papieru.

Rodzina

Henri Émile Benoît Matisse urodził się 31 grudnia 1869 roku w Le Cateau-Cambrésis we Francji. Jego ojciec Hippolyte Henri prowadził sklep z artykułami dla rolników. Matka Anna Héloïse pracowała w sklepie prowadzonym przez męża oraz przez wzgląd na uzdolnienia plastyczne i zainteresowanie sztuką, malowała na porcelanie oraz projektowała kapelusze.

ESSITAM

Henri Matisse miał problemy zdrowotne. Jego dolegliwości związane z układem pokarmowym znalazły swój finał w szpitalu w 1890 roku. Powodem długiego pobytu w szpitalu było zapalenie wyrostka robaczkowego. To tam Henri Matisse poznał Léona Bouviera, który zaraził go swoją pasją – malowaniem kopii obrazów mistrzów. Młody Matisse – wtedy po studiach prawniczych, postanawia wziąć los w swoje ręce i zostać artystą. Jedną ze swoich pierwszych prac podpisał „Essitam” – czyli Matisse czytane wspak. Miało to znaczenie symboliczne – jego życie zostało obrócone, a on sam znalazł cel swojego życia – sztukę!

Paryż

Henri Matisse zaczyna naukę rysunku, którą godzi ze swoją dotychczasową pracą w kancelarii adwokackiej. Następnie już w Paryżu uczy się w Académie Julian, następnie w Ecole des Beaux – Arts. Henri Matisse ciężko pracuje w Paryżu – dużo maluje, ale też rzeźbi. W 1894 roku rodzi się jego pierworodna córka, z matką której rozstaje się w 1897 roku. W 1898 roku bierze ślub z Amélie Paraye, z tego związku ma dwu synów – Jeana i Pierre’a.

Trudne początki

Jako początkujący malarz Henri Matisse nie zarabia zbyt dużo. Jego malarstwo nie jest przyjmowane najlepiej. Ojciec przestaje wspierać go finansowo. Wystawia swoje prace w Salon des Cent czy w Salonie Narodowego Towarzystwa Sztuk Pięknych. Sprzedaje niewiele swoich obrazów, ale cały czas pracuje nad nowymi płótnami. Przełomem było wystawienie obrazów na Salonie Jesiennym w 1905 roku. Krytycy nazwali salę z obrazami między innymi Matisse „klatką dla dzikich bestii”. Powstaje nowy kierunek – fowizm, jego „dzikie” płótna zachwycają niektórych odbiorców.

Kolekcjonerzy

Obrazy Henriego sprzedawane były między innymi przez Gertrudę Stein. Chętnie był kupowany przez duńskich, amerykańskich oraz rosyjskich kolekcjonerów. Obrazy Henriego Matisse zdobią do dzisiaj najważniejsze światowe muzea w Europie, USA oraz Rosji.

Wszechstronny artysta

Henri Matisse cały czas intensywnie pracuje – powstają obrazy, grafiki, rzeźby, ale również kostiumy i scenografia. Był artystą wszechstronnym – robił ilustracje, projektował tkaniny oraz ceramikę.

Przypadek

Kolejnym odkryciem Henriego Matisse, całkowicie przypadkowym były wycinanki. Albert C. Barenes zlecił malarzowi wykonanie malowidła na sklepieniu. Artysta wykonał polichromię, która jak się okazało, nie pasowała do wnętrza, z powodu złych pomiarów pomieszczenia. Malarz wykonał pracę po raz drugi z ogromnych wycinanek, które układał ze sobą w całość kompozycji. Technika wycinanki pochłonęła go całkowicie w latach ‘40. Po operacji dwunastnicy, kiedy poruszał się tylko na wózku inwalidzkim, wycinanki były dla niego najlepszym sposobem na wyrażenie siebie.

Jego „asystentka” Monique Bourgeoi malowała farbami ogromne arkusze papieru, a Henri Matisse wycinał z nich papierowe kompozycje. Artysta coraz bardziej podupadał na zdrowiu. Jednak w 1948 roku zrealizował swoje ostatnie duże zlecenie – wykonanie Kaplicy Różańcowej w klasztorze w Vence. Dekoracja wykonana była w technice wycinanki. W 1954 roku pracował jeszcze nad witrażem do kościoła w Nowym Jorku. 3 listopada 1954 roku zmarł w Nicei.